Stanisław Berbeć
Architekt z pasją do podróżowania w nieznane i z misją dawania drugiego życia budynkom, których świetność już przebrzmiała. Jego działalność zawodowa łączy w sobie pragmatyzm zadań wykonywanych dla inwestorów prywatnych z wyobraźnią i polotem, ale też dyscypliną i gruntowną wiedzą historyczną w pracy na rzecz luksemburskiej administracji publicznej.
Urodzony w Gorzkowie, swoje studia rozpoczął na Wydziale budowlanym w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Lublinie (obecnie Politechnika Lubelska), by po dwóch latach jako nowy kierunek, nie tylko dla dalszej nauki, ale na całe życie, wybrać architekturę, w zakresie której kształcił się na Politechnice Warszawskiej w latach 1977–1981 z roczną przerwą na studia językowe w Paryżu. Znajomość jęz. francuskiego ułatwiła mu podjęcie stażu w Luksemburgu. Na staż przyjechał na zaproszenie przewodniczącego Luksemburskiej Izby Architektów, którego miał okazję poznać podczas odbywającego się w 1981 r. w Warszawie 14. Kongresu UIA (Międzynarodowej Unii Architektów). W Luksemburgu znalazł się... na niespełna 3 miesiące przed wybuchem w Polsce stanu wojennego, co postawiło go w niezwykle trudnej sytuacji. Powrót do kraju odradzali mu wszyscy. On jednak nie ukończył jeszcze wtedy studiów i o podjęciu pracy architekta na tym etapie raczej nie mogło być mowy. Po rocznym stażu w Luksemburgu, wznowił studia w École d’Architecture Saint-Luc Liège i już w 1984 wrócił do Luksemburga z dyplomem architekta w ręce, by tu podjąć swoją pierwszą pracę.
Wraz z Paulem Bretzem, po wygranym konkursie na projekt mieszkaniowy w dzielnicy Luksemburg-Gasperich, zorganizowanym przez Fonds du Logement, założyl BRETZBERBEC Agence d’Architecture, by następnie w 1988 r., otworzyć własne biuro Stanislaw Berbec Agence d’Architecture. Z tego okresu współpracy, pochodzą pierwsze zrealizowane projekty; wtedy także zdobywał pierwsze laury na konkursach, jak na przykład ten, przedstawiający kompleksową transformację zabytkowej farmy w Junglinster, doceniony w Londynie na konkursie „Przyszłość dla przeszłości” („Future for the past”) czy inny – na transformację Basenu Miejskiego w Esch-sur-Alzette (ich projekt zajął 3. miejsce), czy wreszcie – pierwsza nagroda na II Biennale Architektury w Krakowie w konkursie na temat „Przekształcalność przestrzeni miejskich”.
Konkursy wpisały się zresztą na stałe w działalność zawodową Stanisława Berbecia i praktycznie każdego roku zgłasza on swoje projekty do konkursów nie tylko w Luksemburgu, ale i w Niemczech, Francji, Polsce, Włoszech a nawet w Japonii. To właśnie we Włoszech jego projekt Centrum Kongresowego EUR w Rzymie wytypowany został do udziału w biennale młodych architektów. Wcześniej, bo 1987 r. projekt transformacji zabytkowej kamienicy w Liège, uzyskał wyróżnienie w konkursie Prix Européen de la Reconstruction de la Ville à Bruxelles, zaś w 1995 r. otrzymał Luksemburską Nagrodę Architektury. Jego projekt na Europejską Akademię Prawa w Trewirze został wyróżniony za ciekawe rozwiązanie architektoniczne.
Jedną z jego największych realizacji jest rozbudowa Liceum Nic Biever w Dudelange. Innym ważnym projektem, po wygranym międzynarodowym konkursie, jest rozbudowa siedziby Urzędu Gminy w Tuntange. Zrealizował również wiele projektów budynków mieszkalnych, jedno- i wielorodzinnych, transformacji i zagospodarowania wnętrz.
Rewitalizacje i transformacje – to szczególna pasja polskiego architekta; równolegle do licznych projektów na nowe realizacje, z wielką pieczołowitością poświęca on swoją energię, czas i talent na przywracanie dawnej świetności budynkom historycznym. Nic więc dziwnego, że jego droga zawodowa dość szybko wiąże się z luksemburskim Le Service des Sites et Monuments, dla którego od końca lat 80-tych XX w. do dziś wykonał wiele prac studialnych. Także dla Sites et Monuments wykonał Stanisław Berbeć rysunki prezentujące obiekty na tzw. „Trasie Wenzela” wzdłuż starych murów obronnych m.st. Luksemburga. Odnaleźć je możemy np. na panelach przy wejściu do Kazamatów.
Stanisław Berbeć jest autorem wielu publikacji w dziedzinie architektury, m.in. wydanej przez luksemburskie Ministerstwo Kultury w 1992 r. pt. „Typologiczne podejście do architektury wiejskiej w Wielkim Księstwie Luksemburga” (« Approche typologique de l’architecture rurale au Grand-Duché de Luxembourg »). Publikuje także w wielu czasopismach fachowych i popularnych w tym w polskiej „Architekturze” i w luksemburskiej « Architecture et Vie ». Jego projekty prezentowane były na wielu wystawach i biennale na całym świecie. Kilkukrotnie brał udział w międzynarodowych konferencjach architektów w Luksemburgu i w Polsce.