Lidia Gawrońska-Pawłowska
Architektka krajobrazu, autorka m.in. projektu parku przy zamku w Munsbach
Po skończeniu studiów na Wydziale Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie w 1984 r. Lidia Gawrońska-Pawłowska pracowała w biurze planistycznym rozwoju miasta Łodzi, a od 1985 r. była asystentką w Katedrze Projektowania swojego wydziału na SGGW. W 1986 r., po wygranym międzynarodowym konkursie na powiększenie ogrodu botanicznego w Palermo (w zespole architektów krajobrazu z Warszawy), wraz z mężem postanowili spróbować swoich sił w Europie Zachodniej.
Wybierali się do Anglii, gdzie czekała na nią atrakcyjna praca w biurze planistycznym rozwoju miasta Milton Keynes, ale zawiłe ścieżki administracji brytyjskiej stanęły na przeszkodzie i tak, niemal przypadkiem, w drodze do Anglii, podwożąc „maluchem” psa dla swoich znajomych do Luksemburga, znaleźli się w Wielkim Księstwie. Zostali, bo… jej mąż znalazł tu pracę, a tymczasem biuro w Milton Keynes, po długim oczekiwaniu na nią, zatrudniło kogoś innego.
Architektura krajobrazu nie była dziedziną popularną w Luksemburgu. W tamtych czasach (przypominamy – rok 1986) istniały tu tylko dwa małe biura tego typu i bardzo rzadko pojawiał się w nich wolny etat. Początki były więc trudne. Lidia znalazła zatrudnienie w biurze architektonicznym Peila Fritscha jako architekt krajobrazu, tyle, że nie było w tym biurze akurat zadań tego typu, więc rysowała projekty architektoniczne.
Jedyną możliwością pracy w zawodzie było stworzenie własnej agencji projektowej architektury krajobrazu i stało się to możliwe w 1990 r. W tym okresie dominującą cześć projektów, nad którymi pracowała, stanowiły projekty ogrodów prywatnych. Jednak jej celem były duże, kompleksowe tematy, gdzie architekt krajobrazu definiuje całość zagospodarowania; prace obejmujące różnorodne użytkowanie terenu, a więc projekty terenów sportowych, rekreacyjnych, rekultywacja terenów poprzemysłowych, ale również parki, place zabaw, projekty zieleni towarzyszącej trasom komunikacyjnym etc., jak również prace z dziedziny planowania przestrzennego.
Pierwszym większym tematem, nad którym pracowała, był projekt studyjny na temat możliwości zagospodarowania terenów wokół budynków „Natur & Ëmwelt” w Kockelscheuer. Z tego okresu pochodzi również jej praca analityczna na temat „Kuebebierg” na Kirchbergu (Idées pour l’aménagement futur du Kuebebierg). W następnych latach jej biuro było częścią zespołu multidyscyplinarnego, który na zlecenie ministra rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich opracował plany rozwoju dwóch gmin – Winseler i Wellenstein. W tym też czasie jej agencja architektury krajobrazu zaprojektowała i zrealizowała projekty zagospodarowania centrów miejscowości: Limpach, Reckange-sur-Mess, Noertzange i Doncols.
Następnym ważnym etapem były projekty dla administracji budynków socjalnych (Le Fonds du Logement), dotyczące terenów towarzyszących rezydencjom mieszkaniowym, często obejmujące również projekty placów zabaw.
Lidia przystępowała do konkursów także ze swoim mężem architektem, Jackiem Pawłowskim. Choć nie były to konkursy dla architektów krajobrazu, często zdarzało się, że temat obejmował zagospodarowanie znacznych obszarów. W przypadku jednego z wygranych konkursów – „Zintegrowane centrum dla osób starszych” na Howaldzie („Centre integrée pour personnes agées à Howald”) z parkiem o powierzchni 6 ha – zaowocowało kilkuletnią współpracą z Administracją Budynków Publicznych.
Z czasem zebrane doświadczenia i referencje pozwoliły jej na pozyskanie zleceń na wiele innych projektów publicznych, w tym: Liceum w Mersch, park przy zamku w Munsbach, Liceum techniczne w Pétange, Liceum techniczne w Lallange, Liceum Athénée w Luksemburgu. W przypadku niektórych projektów zakres zadań powierzonych jej agencji był bardzo szeroki. I tak projekt terenów wokół Liceum w Pétange obejmował również projekt mostów i tuneli, dworca autobusowego, nowego przystanku kolei (CFL), jak również projekt połączeń z terenem zasadniczym liceum, systemem przejść pod istniejącymi trasami komunikacyjnymi. Projekt liceum w Lallange jest również bardzo kompleksowy: budynek posiada liczne patia i ogrody wewnętrzne, a tereny na zewnątrz budynków są szczególnie bogato wyposażone w urządzenia sportowe.
Agencja architektury krajobrazu Lidii Gawrońskiej zrealizowała również kilka projektów dla gminy Niederanven, w tym powiększenie cmentarza w Hostert i w Senningen oraz projekt centrum miejscowości Hostert („Place de l’Eglise”).
W ostatnim czasie jej biuro pracuje nad tematem dzielnic mieszkaniowych dla Fonds Kirchberg: Reimerwee Ouest i Reimerwee Est. Projekty na Kirchbergu są bardzo specyficzne i podlegają ściśle określonym wymaganiom Administracji Ochrony Środowiska Naturalnego, co dodatkowo, jak to określiła Lidia Gawrońska, „podnosi adrenalinę”. W skomplikowanej sytuacji, gdzie większość zagospodarowania to tereny na dachach parkingów podziemnych, obsadzenia mogą być zrealizowane tylko w oparciu o rośliny lokalne, nie wolno stosować żadnych nawozów ani mulczowania obsadzonych powierzchni, ławki i wyposażenie placów zabaw mogą być realizowane tylko z drewna europejskiego, a cała woda deszczowa z dachów budynków musi być odprowadzana do basenów retencyjnych, które są częścią zagospodarowania zewnętrznego.
„Nowe projekty, nowe wyzwania to jest właśnie fantastyczne w pracy projektanta" – podkreśla Lidia Gawrońska. „Luksemburg pozwolił mi się w pełni zrealizować jako architekt krajobrazu. Nie obyło się to bez wysiłku i wyrzeczeń, ale dzięki zrozumieniu i wsparciu rodziny (cudowny syn i mąż architekt) stało się to możliwe”.